براي به وجود آمدن هر ساختماني پيش از هر چيز بايد فضا و قطعه زميني موجود باشد تا در آن ساخت و ساز را انجام دهیم. در دانش معماري اين قطعه زمين را “سايت پروژه” مي نامند. فارغ از نوع کاربري مورد نظر طراح، بدون شک شرايط و وضعيت موجود اين زمين تاثيرات مستقيمي در طی طراحي و اجراي ساختمان دارد.
……………………………………………………………………………………
مراحل تحليل سايت در معماري مهمترين کار در طراحي معماري، داشتن دانش کاملي از بستر طرح است. به طور کلي تحليل سايت در معماري به تجزيه و تحليل آن مي پردازد. بر اين اساس، طراح هر پروژه بايد پیش ازاغاز کار طراحي، به شناخت کامل زمين پروژه بپردازد. چنين شناختي هنگامي کامل خواهد بود که با حضور در محل مورد نظر از نزديک وضعيت محيطي آن را مشاهده کند و عوامل زير را برسي کند:
- بررسي وضعيت موجود (مجاورت ها)
- شبکه دسترسي (معابر)
- تحليل اقليمي
- تحليل هندسه سايت
بررسي ديد و منظرتحليل سايت به وسیله ی نشانه های گرافيکي گوناگونی قابل بيان است، که مي توان اين نشانه ها را زبان مشترک بين معماران دانست. مهم تر از اين علائم مشترک بينش و دانش معمار است که مي تواند در به کار بردن اين نشانه های درست عمل کرده و ويژگي هاي سايت را بیان کند.
تحليل سايت:
بررسي وضعيت موجود در اين مرحله طراح با دیدن مستقيم و حضور در سايت پروژه مواردي همچون: مطالعه همسايگي هاي مجاور، بافت هاي معماري محله و منطقه، شرايط و وضعيت کلي ساختمان هاي موجود اطراف را بررسي کرده و ثبت مي کند. کاربري ساختمان هاي اطراف و شیوه ی رفت و آمد به آنها از نظر اجتماعي و فرهنگي بسيار اهميت دارد.
به طور کلي هدف از انجام اين قسمت دستيابي به داده هايي در زمينه ميزان و شیوه ی اثر ساختمان هاي مجاور بر سايت و ساکنين منطقه میباشد.
درجه بندي معابر اطراف و منتهي به زمين پروژه يکي از موارد مهم در تحليل سايت است. در اين مرحله رابطه ی بین سايت و معابر اصلي و فرعي مورد مطالعه قرار مي گيرد که مي تواند از راه حضور در سايت، عکس هاي هوايي و نقشه هاي موقعيت زمين انجام گیرد. معمار با مشخص کردن دسترسي هاي اصلي و فرعي (خيابان ها و کوچه ها)، نورپردازي، وضعيت موجود آنها و آلودگي صوتي ناشي از آن، مي تواند در هنگام طراحي و جانمايي قسمت های گوناگون در پلان اين عوامل را در نظر بگيرد. به عنوان مثال انجام اين مرحله تاثير بسيار زيادي در تعين مکان ورودي اصلي پروژه خواهد داشت.
در اين قسمت موقعيت اقليمي پروژه مورد بررسي قرار مي گيرد. ميزان دما، بارش ساليانه، نور و زاويه تابش آفتاب، جهات جغرافيايي و جهت وزش باد مشخص شده و مورد بررسی قرار مي گيرد. امکان دارد که در يک سايت عناصر طبيعي و مصنوعي زیادی وجود داشته باشند که بايد در طراحي مورد توجه و بررسي قرار گيرند. برخی از اين عناصر به صورت مستقيم و بعضي به صورت غير مستقيم در طراحي پلان اثر دارند.مرحله تحليل هندسه سايت، پس از برداشت نقشه زمين (رولوه) و پياده کردن آن با ابعاد و اندازه ها قابل انجام است. براي اين کار بايد با تبديل نقشه دو بعدي به شکل های پايه هندسي به شناخت بهتري از وضعيت آن برسيم.
در بضی مواقع همين تقسيم بندي توانسته پايه گذار ايده کلی طرح باشد و ساختار اصلي گرافيک پلان را مشخص کند.به طور کلي تحليل سايت شامل مجموعه اطلاعاتي است که به عنوان اولین گام در طراحي بیان میشود و داراي سه مرحله و به شرح زير مي باشد:
- تحقيق
- تجزيه
- تحليل
دسترسي ها :
در اين مرحله رابطه ی بین سايت و معابر اصلي و فرعي مورد مطالعه قرار مي گيرد که مي تواند از راه عکس هاي هوايي و نقشه هاي موقعيت زمين انجام گیرد. مشخص کردن فاصله زماني و فيزيکي زمين از نقاط اصلي موردي مهم است که از راه رانندگي يا پياده روي در اطراف سايت امکانپذیر میباشد.
پتانسيل ها:
اطلاعات اين قسمت شامل مطالعه بر روي ويژگي هاي ویژه سايت همانند: عناصر حساس، صدا، رايحه هاي خوشايند و ناخوشايند،آلودگي صوتي و هوايي، ديدهاي مطلوب و نامطلوب و … مي باشد که داده هاي اين قسمت نيز الزاما مي بايست با پيمايش زمين و اطراف آن و با مصاحبه با اهالي منطقه جمع آوري شود.
اقليم:
بررسي نکاتي همانند مقدار بارش برف و باران، رطوبت و دماي محلي در زمان هاي گوناگون ماهانه و سالانه، مسير خورشيد و زاويه عمودي آن در مواقع متعدد سال، بادهاي مطلوب و نامطلوب در اين دسته قرار مي گيرند.
امکان دارد که در يک سايت عناصر طبيعي و مصنوعي بسياري موجود باشند که بايد در طراحي مورد بررسي قرار بگيرند . بعضي از اين عناصر به صورت مستقيم و بعضي به صورت غير مستقيم در طراحي پلان اثر مي گذارند . مانند… نور ،باد ، ديد و منظر ،آلودگي صوتي و…
در يک تحليل سايت خوب بايد تنها عناصر مصنوعي و طبيعي که در طراحي پلان موضوع مورد نظر اثر مي گذارند ، تحليل شوند و از شلوغ کردن سايت با دياگرام هاي فرعي و زيادي دوری شود.
تحليل سايت توسط نشانه های متفاوتي قابل انجام است که ميتوان اين علائم را زبان مشترک بين معماران دانست. مهمتر از اين علائم مشترک بينش و دانش معمار است که ميتواند در به کار بردن اين علائم درست عمل کرده ،ويژگي هاي سايت را بیان کند.